Smok ze Staszowa, płótno, Paweł Zych

Opis

Postać staszowskiego smoka narodziła się dość naturalnie. Istnienie okolicznych skał i skalistej gleby skłoniło miejscowy lud do wymyślenia potwora, któremu podziemne korytarze mogłyby służyć za legowisko. Notowane zaś wstrząsy geologiczne tym bardziej uzasadniały wiarę w uwięzione pod skałami monstrum. Każda bestia wymaga jednak bohatera, który mógłby ją pokonać, a niemal każda nazwa terenowa – ludowej etymologii. Tak też powstała postać Staszka – założyciela Staszowa i pogromcy smoka, który w pewien sposób stał się na ziemi świętokrzyskiej odpowiednikiem Kraka.
Smok ze Staszowa jest dość oryginalny. Jakkolwiek groźny i silny, pozostaje stworem powolnym i pozbawionym zdolności latania. Nieprzypadkowo więc chyba poluje nocą, aby nasycić swój głód bez niepotrzebnych konfliktów. Ponadto staszowski smok nie musi ginąć, aby zostać pokonanym i wyeliminowanym jako zagrożenie, choć niektóre warianty legendy domagają się jego śmierci. Tak czy inaczej, podanie o potworze dość sprytnie wyjaśnia nazwę Staszowa i tłumaczy podziemne wstrząsy w rejonie miasta.